Met de omschakeling van de verzorgingsstaat naar een Participatiemaatschappij wordt er meer en meer gevraagd van de zelfredzaamheid van de cliënt. De focus is meer komen te liggen op eigen keuzes en motivatie, op het zelf richting geven aan je leven en je (arbeids)participatie. Maar waar hebben we het dan eigenlijk over?

Zelfsturing omvat meerdere aspecten, het gaat bijvoorbeeld om:

  • Initiatief nemen
  • Doelen stellen
  • Acties plannen
  • Acties ook daadwerkelijk uitvoeren
  • Deze acties evalueren en reflecteren op de voortgang van het realiseren van de doelen
  • Keuzes maken, waarbij zowel de voordelen als de nadelen gedragen worden
  • Kansen signaleren en benutten
  • Proactief met obstakels omgaat
  • Bouwen aan een sociaal netwerk en dit actief betrekken

Misverstanden rondom (sturen op) zelfsturing

Hoewel zelfsturing steeds meer op de agenda komt te staan, bestaan er nog veel misverstanden. Bijvoorbeeld dat sturen op zelfsturing betekent dat de cliënt volledige vrijheid krijgt en dat alles mogelijk is. Door de kwaliteiten, waarden en doelen van de cliënt als uitgangspunt te gebruiken, kan inderdaad snel het idee ontstaan dat dit het enige is waar je op stuurt. ‘Vrijheid, blijheid’ en ‘droom je droom’ is dan ook een veel gehoord misverstand rondom sturen op zelfsturing . Als professional ga je inderdaad uit van de kracht van de cliënt. Dat betekent echter niet dat je de ‘harde realiteit’ van de uitkeringsvoorwaarden en de arbeidsmarkt vergeet. Sterker nog, je gebruikt deze lastige situaties om de cliënt te sterken in zijn zelfsturend en probleemoplossend vermogen gegeven deze uitdagingen en obstakels.

Tegelijkertijd bestaat het misverstand dat sturen op zelfsturing betekent dat je als professional niks hoeft te doen en de cliënt het ‘zelf laat uitzoeken’. Niets is echter minder waar. Het faciliteren en bevorderen van zelfsturing is hard werken. Je bent immers bezig om een duurzame gedragsverandering bij de cliënt teweeg te brengen. Niet alleen op het gebied van optimale participatie, maar ook op het gebied van zelfsturing . Dat vraagt een doelgerichte en structurele aanpak. Waar je als professional de cliënt actief en structureel stuurt op het versterken van effectief gedrag en het uitdoven van ineffectief gedrag.

Liever actief aan de slag?

Dan zijn deze trainingen wel wat voor jou:

Handige hulpmiddelen

Probleemoplossend vermogen versterken met een inoculatie

De stappen van een inoculatie & handige tips

Wat is zelfsturing?