Door Stefanie de Cuba
Bij ZINZIZ vinden we het belangrijk dat wat wij doen niet alleen ‘leuk’ en interessant is voor onze opdrachtgevers of onszelf, maar vooral dat het daadwerkelijk impact heeft. Hetzelfde geldt voor onze innovatiegerichte projecten. Innovatie is wat ons betreft geen doel op zich, maar een middel voor bijvoorbeeld het bereiken van een betere gezondheid of optimale arbeidsparticipatie. Innoveren kan nodig zijn om complexe maatschappelijke problemen op een vernieuwende wijze aan te pakken, en zo dichter bij onze doelen te komen.
Een interessant nieuw rapport van de Raad voor Volksgezondheid en Samenleving behandelt de kunst van het innoveren binnen het zorgdomein. In dat rapport gaat het niet zozeer over welke inhoudelijke zorginnovaties er zoal bestaan of nodig zijn, maar eerder over hoe innoveren in de zorg plaatsvindt en hoe innovaties worden gestimuleerd en gehinderd in het samenspel tussen verschillende belangrijke actoren. Dat levert een aantal boeiende inzichten op, waarvan we hier een klein tipje van de sluier oplichten. Zo ontdekt de RVS dat het resultaat en de maatschappelijke meerwaarde van veel innovatieprojecten onduidelijk blijft. Het RVS ziet een uitdaging in het samen met burgers inzichtelijk maken van wat de innovaties (hen) oplevert. Het maatschappelijke belang en de stem van burgers wordt vaak nog onvoldoende meegewogen in innovatietrajecten, en in sommige gevallen vergroot het innoveren zelfs eerder de maatschappelijke opgave dan dat die de opgave verkleint. Daarbij is het belangrijk dat de stem van burgers meer inhoudt dan slechts ‘even meedenken’; burgers zouden bijvoorbeeld de beslissingsbevoegdheid moeten krijgen die past bij een gelijkwaardige samenwerkingspartner bij innovaties.
Een ander inzicht vanuit de praktijk van het innoveren, betreft de noodzaak van voldoende ruimte en vertrouwen voor uitproberen, leren en reflecteren met aandacht voor zowel het proces als het resultaat van de innovaties. Zonder deze elementen blijven innovaties mogelijk hangen in de experimentfase, zonder dat er lessen uit worden getrokken die bijvoorbeeld ook op andere plekken van waarde kunnen zijn, en ook de eigen praktijk verder kan brengen. Dit leren en reflecteren krijgt nog te vaak weinig ruimte, tijd en middelen om goed van de grond te komen.
ZINZIZ is in verschillende projecten bezig met innovatie gericht op maatschappelijke opgaven. Een voorbeeld is het evaluatieonderzoek dat we in opdracht van het UWV samen met Ecorys uitvoeren naar pilots waarin inclusieve technologieën worden geïmplementeerd om arbeidsparticipatie van mensen met een beperking te vergroten en zo bij te dragen aan een inclusieve arbeidsmarkt. We evalueren zowel het proces van deze implementaties als het resultaat ervan, en geven dit zo vorm dat de betrokken partijen in het uitproberen van deze technologieën, ook reflecteren en leren om hun eigen praktijk te kunnen verbeteren.
Nieuwsgierig geworden hoe ZINZIZ verder bijdraagt aan innovatie bij maatschappelijke opgaven? We horen graag van je! Neem gerust contact met ons op via stefanie@zinziz.nl.
Zie hier voor het gehele rapport: De kunst van het innoveren | Advies | Raad voor Volksgezondheid en Samenleving (raadrvs.nl)
