Geschreven door Anne Wermers
Recentelijk heb ik het webinar ‘Maatschappelijke begeleiding binnen de veranderopgave inburgering’ van de Provincie Gelderland, de Provincie Overijssel en VluchtelingenWerk Oost Nederland gevolgd. Wat vooral bij mij is blijven hangen is dat de rol van de maatschappelijk begeleider een hele belangrijke, maar ook hele mooie rol is. Deze vrijwilligers zetten zich in voor nieuw gevestigde statushouders, om hen te begeleiden op uiteenlopende gebieden.
Ik neem jullie graag mee in andere dingen die me opvielen.
Schaap met 5 poten
Tijdens deze webinar werd ingegaan op het landelijke onderzoek van Significant Public naar maatschappelijke begeleiding. Wat is maatschappelijke begeleiding en wat is de nut en de noodzaak van maatschappelijke begeleiding? Hieruit kwam naar voren dat er in grote lijnen 7 thema’s te onderscheiden zijn waarop de maatschappelijk begeleider actief is:
- Wonen
- Financiële situatie & administratie
- Gezondheid
- Inburgering
- Gezin en familie
- Sociaal netwerk
- Participatie in de samenleving
Verschillende cruciale rollen
Daarnaast kwam uit het onderzoek naar voren dat een maatschappelijk begeleider verschillende belangrijke rollen aanneemt in het leven van een statushouder. De rollen die uit het onderzoek naar voren kwamen zijn:
- Steun en toeverlaat
- Vertrouwenspersoon
- Praktische ondersteuner
- Wegwijzer en vraagbaak
- Signaleerder en doorverwijzer
- Bemiddelaar en belangenbehartiger
Hieruit wordt wel duidelijk dat een maatschappelijk begeleider een zeer belangrijke en cruciale rol speelt in de inburgering van statushouders. Zij keren zich tot hen wanneer ze lastige brieven hebben die ze niet begrijpen, wanneer zij vragen hebben over de school van hun kind of wanneer ze graag meer contact zouden willen met buren maar niet zo goed weten hoe ze dat moeten aanpakken. Maar denk ook aan uitleggen waarom in de Nederlandse cultuur vuurwerk wordt afgestoken of dat het helemaal niet gek is om met een psycholoog in gesprek te gaan.
“Wat denk je van het uitleggen van onze tradities. Iemand benoemende dat hij niet wist wat hem overkwam met het karbietschieten in assen. Dat kende hij niet. De maatschappelijk begeleider zei: “weet je wat, we gaan daar samen heen en eens kijken.” Die meneer heeft daar de hele middag bij het karbietschieten gestaan. Dat vond hij prachtig. Hij heeft daar hele leuke contacten opgedaan en is later nog in contact gekomen met mensen die hij daar heeft ontmoet.”
Wat kunnen we hiervan leren?
Maatschappelijk begeleiding wordt ook één van de grote pijlers in de Nieuwe Wet Inburgering. Wat zijn nou belangrijke lessen die we uit dit onderzoek kunnen halen voor de inrichting van het nieuwe stelsel?
- Zie maatschappelijk begeleiding als integraal onderdeel van de Nieuwe Wet Inburgering
- Lever maatwerk waar kan
- Professionalisering, kwaliteit en deskundigheidsbevordering.
Er is vanuit het veld dus behoefte aan professionalisering en deskundigheidsbevordering: maatschappelijk begeleiders krijgen aan de start een training, maar geven aan meer ondersteuning te willen. Bijvoorbeeld over onderwerpen zoals: hoe ga je om met mensen met psychische kwetsbaarheid?
Om steviger in de schoenen te staan en meer expertise te hebben over bijvoorbeeld houding en gedrag van verschillende statushouders zijn verdiepende thema-gerelateerde trainingen voor maatschappelijk begeleiders een goede aanvulling. Het is belangrijk dat statushouders zich veilig en gesteund voelen en gemotiveerd en geactiveerd worden. De vraag is natuurlijk: Hoe doe je dit nu het meest efficiënt? Dit is dan ook waar wij met ZINZIZ druk mee bezig zijn: de vertaalslag van inzichten en lessen naar praktische handvatten. Hier gaan we vervolgens in onze trainingen met professionals en vrijwilligers actief mee aan de slag, zodat zij zich zelfverzekerder voelen en nog meer mensen kunnen helpen aan een goede basis van hun leven in Nederland.
