Door Femke Bennenbroek
In trainingen, dialoogsessies en denktanks met professionals binnen het sociaal domein, zie ik steeds vaker een thema terugkomen: professionals die behoefte hebben aan feedback op hun eigen handelen. Van de cliënten en van hun leidinggevenden. Samen daarover doorpratend, waren we aan het verkennen waarom dit thema vaker terugkomt de laatste tijd. Een van de constateringen is dat de impuls die op vakmanschap wordt gegeven, bijvoorbeeld vanuit programma’s als Vakkundig aan het Werk, de activiteiten van SAM en de puls vanuit het beroepsregister sociaal domein (KRSD).
Een voorbeeld met vis
Een andere constatering is dat de feedback(loop) die professionals van hun cliënten krijgen, hen ook op het verkeerde been kan brengen. Zeker als je als professional het doenvermogen of de zelfregulering van cliënten probeert te versterken. Daarbij moest ik erg denken aan het spreekwoord: “Give a man a fish, he’ll eat for a day, teach him how to fish, and he’ll eat forever”. Als professional ben je soms bezig om cliënten een spreekwoordelijke vis te geven (bijvoorbeeld omdat de cliënt zoveel stress ervaart dat hij daar zelf niet toe in staat is), maar idealiter ben je bezig om de cliënt te leren om zelf vissen te vangen.
Maar juist in die situatie kan de feedback(loop) die je krijgt, je op het verkeerde been zetten. Stel je maar voor: je bent een client aan het begeleiden en die cliënt ervaart veel problemen en vindt het moeilijk gemotiveerd te blijven. Als je in zo’n situatie die cliënt hulp biedt en een spreekwoordelijke vis geeft, dan is die cliënt heel erg blij. De feedback aan de professional is dus heel positief: “Wat fijn dat je ziet dat ik het zwaar heb, dankjewel voor de vis!”. Als je in zo’n situatie de cliënt niet die vis geeft, maar de cliënt helpt om zelf te leren vissen, is de feedback lang niet altijd positief: “Ik heb het al zo zwaar en dan moet ik ook nog leren vissen. Geef me gewoon een vis!”
Dit vraagt nogal wat van professionals
Wanneer ben je nou als professional goed bezig? Ogenschijnlijk als je cliënten vis geeft. Terwijl de lange termijn impact daarmee juist af kan nemen: de cliënt blijft bij jou om vis vragen. Dat maakt dus ook dat we niet alleen van de cliënt iets vragen als we bezig zijn met leren vissen, maar ook van de professionals. Want die moeten door de feedback op de korte termijn heen, sturen op een lange termijn effect.
Hoe doorbreek je dit?
Om dit te doorbreken, kunnen professionals dus wel wat hulp gebruiken. Bijvoorbeeld door met hen de triple feedbackloop naast de feedbackloop vanuit de cliënten te zetten. Maar vooral ook met elkaar de discussie te voeren over lange termijn doelen en niet alleen naar korte termijn doelen te kijken.
