Door: Miriam Wickham
Dé hot topic in de zorg op dit moment is ‘de-implementatie’: het stoppen met praktijken die niet effectief zijn. Wij bij ZINZIZ vinden dat we daar binnen het sociaal domein ook nog wat van kunnen leren. Er wordt veel gedaan om het welzijn van mensen die op een of andere manier moeilijk meekomen in de maatschappij te verbeteren. Echter, niet alle initiatieven en programma’s die ingevoerd worden, blijken vanuit onderzoek ook effectief te zijn. Sterker nog, soms weten we vanuit onderzoek dat een bepaalde handeling niet werkt, maar zien ze keer op keer weer verschijnen. Oude gewoontes zijn moeilijk af te leren, maar het wordt tijd dat we kritisch kijken naar de zogenoemde ‘best practices’ en die zo nodig vervangen met ‘evidence-based practices’.
Waarom blijven we vasthouden aan initiatieven die niet werken?
Het sociaal domein omvat een breed scala aan interventies, van arbeidsre-integratieprogramma’s tot jeugdzorg en buurtontwikkelingsprojecten. Deze initiatieven worden vaak geïmplementeerd met de beste bedoelingen, maar in de loop der jaren kunnen sommige van deze praktijken hun effectiviteit verliezen of zelfs schadelijk blijken te zijn. De-implementatie verwijst naar het proces van het identificeren, beoordelen en stopzetten van interventies die niet werken of niet langer gerechtvaardigd zijn. Dit blijkt soms moeilijk te zijn omdat ‘dit nou eenmaal is hoe we het altijd hebben gedaan’ of omdat er een gebrek is aan monitoring en evaluatie van oude initiatieven.
Hoe ga je de-implementatie aan?
De-implementatie van oude initiatieven kan lastig blijken. We zetten een paar stappen voor je op een rij:
- Kijk kritisch naar de lopende initiatieven en identificeer welke daarvan mogelijk ineffectief zijn. Werk hierbij samen met experts die vanuit de literatuur en hun ervaring kunnen adviseren.
- Evalueer de impact van het stopzetten van deze praktijken. Zal het leiden tot verbeterde resultaten, kostenbesparingen, of andere voordelen?
- Wees transparant in je communicatie over het de-implementeren van een initiatief. Neem alle stakeholders mee in de redenen ervoor, het plan van aanpak, en de mogelijke alternatieven voor een initiatief.
- Blijf de effecten van de de-implementatie volgen en evalueer de impact op korte en lange termijn. Pas indien nodig beleid aan op basis van nieuwe gegevens.
Ineffectieve initiatieven dus niet – wat dan wel?
Natuurlijk kunnen we niet maar stoppen met oude initiatieven. Er moet ook ruimte zijn voor innovatie en het invoeren van nieuwe interventies. Hierbij is het wel belangrijk dat deze goed onderbouwd, samen met stakeholders ontwikkeld, en bij de doelgroep getest en gemonitord worden, om ‘evidence-based’ aan de slag te gaan.
Een voorbeeld hiervan is het project Innovatie in verzuimbegeleiding waar wij vanuit een ZonMw subsidie een nieuwe methode van verzuimbegeleiding met en voor SW-bedrijven hebben ontwikkeld en getest. We zijn nu bezig met het aanpassen daarvan voor reguliere werkgevers. Benieuwd of dit iets voor jouw organisatie is? Mail dan miriam@zinziz.nl
