De Participatiewet in Balans is een wijziging in de wet die de uitvoering ervan in het sociaal domein wil verbeteren. Het doel is een betere balans te vinden tussen bestaanszekerheid, re-integratie en handhaving. De wet bestaat uit drie sporen, waarvan spoor 3 zich richt op het versterken van vakmanschap. Dit gaat niet over regels of beleid (waar sporen 1 en 2 zich meer op richten), maar over het handelen en gedrag van de professionals zelf. Juist daar ligt de invloed van de professionals. Het idee dat dit spoor zelfs ‘onderdeel wordt van een wet’ kan de professionals de nodige energie en motivatie geven om (nog) vakbekwamer te worden.
Van onbewust bekwaam naar bewust bekwaam
Veel professionals werken met veel expertise, maar vaak zonder stil te staan bij hoe ze handelen. Dit kun je onbewust bekwaam handelen noemen: je weet intuïtief wat werkt, maar hebt geen bewust zicht op je keuzes en handelingen. Het is belangrijk om een overstap te maken en bewust bekwaam te worden. Bewust bekwaam handelen betekent dat je actief reflecteert op je keuzes en processen. Je stelt jezelf de vraag: Waarom doe ik wat ik doe? En is dit de beste manier om het doel te bereiken?
Waarom is bewust bekwaam werken belangrijk?
Vakmanschap in het sociaal domein gaat verder dan het uitvoeren van standaardprocedures. Het vraagt om flexibel, doelgericht en zorgvuldig handelen. Dit betekent niet alleen kennis van wet- en regelgeving, maar ook de bereidheid om kritisch naar je eigen werk te kijken. Methodisch handelen helpt hierbij. Het betekent dat je doelgericht werkt, systematisch te werk gaat en altijd bewust bent van je keuzes. Zo kun je maatwerk bieden zonder in de valkuil van willekeur te stappen. Helemaal bij een wet waarbij nog meer plek lijkt te komen voor de discretionaire ruimte van de professionals.
Vakmanschap versterken in de uitvoering van de Participatiewet
De Participatiewet in Balans vraagt van professionals dat ze hun vakmanschap verder ontwikkelen. Dit gaat dus niet alleen om kennis van de wet, maar ook om hoe je je werk uitvoert en welke keuzes je maakt. Dit kan bijvoorbeeld door:
- Communities of practice: Professionals die binnen de organisatie ervaringen en kennis delen. Of organisaties die ervaringen en kennis met elkaar delen.
- Lerende organisaties: Organisaties waarin feedback en groei centraal staan.
- Vakopleidingen en trainingen: Die helpen bij het versterken van zowel de inhoudelijke kennis als de vaardigheden voor methodisch handelen. Zoals de vakopleiding Klantbegeleider Werk & Participatie binnen Gemeente Amsterdam.
Door deze initiatieven kunnen professionals zich blijven ontwikkelen en hun vakmanschap versterken. Zo kunnen ze niet alleen de wet goed kennen, maar ook effectiever en met zorg werken in de praktijk.
Heb je (naar aanleiding van dit artikel) vragen? Wij denken uiteraard graag met jullie mee! En ben je niet zozeer benieuwd naar ons verhaal en onze ervaringen? Dan kunnen wij je ook in contact brengen met professionals binnen bijvoorbeeld afdelingen Werk en Inkomen die zich met dit thema bezig houden! Neem geheel vrijblijvend contact met ons op.
